Magic bullets tegen tumoren: decoreren op moleculaire schaal

Synaffix richt zich, zoals de toevoeging 'Connect to Cure' aan de bedrijfsnaam al verraadt, specifiek op de koppeling tussen medicijn en antilichaam. Terwijl Van Berkel op een vel papier het proces tekent waarmee die koppeling tot stand komt, wijst Van de Sande vanuit zijn kantoor naar buiten, naar een grote boom op het Pivot Park-terrein in Oss waar Synaffix is gevestigd. "Let op, wat Sander tekent is niet op schaal. Als het antilichaam zo groot is als die boom daar, dan kunnen wij, tussen alle zwaaiende takken door, een vogelhuisje bevestigen op een specifieke tak hoog in de boom. Wat wij doen is ‘state of the art’ decoreren , maar dan op moleculaire schaal."

Wat hadden jullie in 2010 in handen waarmee je dacht een bedrijf op te kunnen bouwen?

Van Berkel: "De basis van Synaffix is bicyclononyne, afgekort BCN, een molecuul met fantastische eigenschappen: het kan heel selectief, zonder toevoeging van een katalysator, reageren met azide-bevattende moleculen in elk gewenst medium. Die reacties verlopen razendsnel, zonder afvalproducten te vormen en zijn zeer populair onder mensen die werken met biologische systemen. Als onderzoekers aan de Radboud Universiteit hebben Floris van Delft (mede-oprichter en huidig Chief Scientific Officer van Synaffix, red.) en ik lang gewerkt aan dit soort moleculen met als uiteindelijk resultaat BCN. Omdat het zo ontzettend goed bleek te werken en omdat de synthese zo eenvoudig is, hadden we een vinding in handen die we dachten goed te kunnen commercialiseren."

Van de Sande: "Het veld van de klikchemie groeide in die vroege dagen spectaculair en dat vormde de grondslag voor het initiële businessmodel. We verkochten onze moleculen, die we inmiddels geoctrooieerd hadden, op kleine schaal aan allerlei partijen die ze vooral voor onderzoeksdoeleinden gebruikten. We realiseerden ons echter dat we op deze manier niet de maximale waarde uit onze technologie haalden. Na een grondig marktonderzoek hebben we besloten ons vooral te richten op hoogwaardige toepassingen van onze moleculen in complexe biomoleculen, met name in het veld van de ADC’s voor doelgerichte kankertherapieën. In deze toepassing komen de voordelen die onze technologie biedt uitstekend tot hun recht."

Welke voordelen biedt het voor patiënten?

Van de Sande: "Onze technologie is nog niet in mensen getest, alle data die we hebben zijn verkregen op grond van diermodellen. We vergelijken Synaffix ADC’s veelal met de twee ADC’s die nu op de markt zijn. De resultaten die wij tot nog toe hebben geproduceerd laten onder meer zien dat Synaffix ADC’s effectiever zijn dan de marktproducten en dat de schadelijke bijwerkingen aanzienlijk minder zijn. Maar let op: deze resultaten gelden voorlopig alleen in dit bepaalde diermodel en voor het gebruikte tumormateriaal. In kankerpatiënten kunnen ze weer anders zijn. We blijven dus voorzichtig, maar aan de andere kant: alle testresultaten die we tot nu toe hebben wijzen erop dat onze technologie daadwerkelijk een verbeterde veiligheid en effectiviteit geven."

Hoe beschermt het octrooiportfolio Synaffix in de praktijk?

Van de Sande: "Heel simpel: zonder octrooien is er geen Synaffix. Het is duidelijk dat de octrooiportfolio een deel van het bestaansrecht onder de onderneming vormt. Om te beginnen is het in onze branche een vereiste om investeerders aan te trekken. Bovendien zal je je IE-portfolio helemaal op orde moeten hebben voor je de markt op kunt. De afgelopen jaren hebben we dan ook heel veel tijd en energie gestoken in het opbouwen van onze IE-portfolio. We hebben nu een heel compleet portfolio van vijftien octrooien inclusief lopende aanvragen, wat best veel is voor een jonge onderneming als Synaffix. We hebben daarmee een dusdanig sterke positie gecreëerd dat we niet afhankelijk zijn van één enkel octrooi en anderen niet in hetzelfde veld als wij actief kunnen zijn zonder een licentie op onze technologie te nemen."