Amazon niet aansprakelijk voor onrechtmatige handelingen van ‘affiliates’ volgens Duits Hooggerechtshof

Affiliate marketing

Het affiliate marketing-programma van Amazon geeft derden de mogelijkheid om links te plaatsen op hun eigen website die doorverwijzen naar producten die op amazon.com worden verkocht. Wanneer een websitebezoeker de producten koopt via de Amazonlink, verdient de affiliate daar een commissie over.

De affiliate beslist zelf of en hoe de link wordt geplaatst. Amazon bemoeit zich daar niet mee en geeft slechts aan dat de affiliate moet zorgen dat creatie, onderhoud en exploitatie van de website niet in strijd zijn met het toepasselijk recht.

Het geding

In de ranking van www.schlafbook.de staan drie matrassen. Twee daarvan werden door detailhandelaren verkocht, het derde matras werd verkocht en verzonden door Amazon zelf. De eiser in het geding maakte bezwaar tegen het feit dat in het artikel met de ranking niet duidelijk werd vermeld dat dit artikel was geplaatst met een commercieel oogmerk, namelijk om commissies te ontvangen wanneer bezoekers van de website het matras bij Amazon kochten. Dergelijke onrechtmatige productplaatsingen gaan volgens de eiser in tegen het Duitse recht inzake oneerlijke handelspraktijken.[2]

De eiser heeft in dit geval Amazon gedagvaard in plaats van de houder van de website www.schlafbook.de. In deze zaak waren de betrokken partijen het oneens over de vraag of Amazon aansprakelijk is voor handelingen die een derde pleegt via de ‘affiliatie marketing’.

Uitspraak

Eerder oordeelden de rechtbank en het gerechtshof dat Amazon niet aansprakelijk is. Het Duitse Hooggerechtshof is het daarmee eens en geeft aan dat de betreffende bepaling, Sectie 8 lid 2 van de Duitse Wet op Oneerlijke Mededinging, tot doel heeft te voorkomen dat een ondernemer zijn aansprakelijkheid kan ontlopen door een handeling uit te besteden aan werknemers of ‘agenten’. In dit geval was de eiser van mening dat de houder van de website www.schlafbook.de kon worden gekwalificeerd als een ‘agent’ van Amazon.

Beslissend voor de vraag of de websitehouder aansprakelijk is, zijn twee factoren. Enerzijds of de werknemer of agent op zodanige wijze is geïntegreerd in de onderneming dat de onderneming profiteert van het succes van de commerciële activiteiten van die werknemer of agent. Anderzijds moet de ondernemer een beslissende en afdwingbare invloed hebben op het gedrag van de werknemer of agent.

In dit geval kan de website www.schlafbook.de niet worden gezien als een verlengstuk van de bedrijfsvoering van Amazon en kan niet worden vastgesteld dat Amazon zijn bedrijfsactiviteiten uitbesteedde aan de websitehouder. De websitehouder creëerde in dit geval een eigen product en heeft zelf de ranking gemaakt en gebruikt. Via het plaatsen van de links kon de websitehouder daar wel commissies mee verdienen. De links waren echter onderdeel van het product van de websitehouder en niet van Amazon. Hierdoor kan enkel de websitehouder verantwoordelijk worden gehouden.  

[3] Sectie 8 lid 2 van de Duitse Wet op Oneerlijke Mededinging (Gesetz gegen den unlauteren Wettbewerb – UWG), de implementatie van Richtlijn 2005/29/EG.

Verantwoording tussenpersoon

Dit is niet de eerste keer dat Amazon of andere bedrijven die als online ‘tussenpersoon’ fungeren, zijn aangesproken en aansprakelijk worden gesteld door gedragingen van derden die gebruikmaken van hun platform of diensten. Dit gaat zeker al terug naar het Google France-arrest[4] uit 2010, waarin Google aansprakelijk werd gesteld door Louis Vuitton. In die zaak gebruikten derden de dienst AdWords (een advertentieprogramma) van Google om nagemaakte Louis Vuitton-producten aan te bieden. Het Hof van Justitie bepaalde dat Google daar niet voor aansprakelijk kon worden gehouden.

Door de jaren heen is er veel rechtspraak geweest waarin de grenzen van de verantwoordelijkheid van de tussenpersoon worden getest, zoals in de zaken L’Oréal/eBay en Coty Germany/Amazon.[5] Een recenter voorbeeld is een andere zaak tegen Amazon, namelijk Louboutin/Amazon, met als aanleiding dat Amazon regelmatig verkoopaanbiedingen publiceerde voor de welbekende pumps met rode zool, echter zonder toestemming van merkhouder Christian Louboutin.[3] Hier werd de vraag gesteld in hoeverre Amazon aansprakelijk kon worden gehouden voor het aanbieden van de hakken op zijn platform. Ook in deze uitspraak komt naar voren dat de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van Amazon afhangen van de invloed die het heeft op hetgeen geplaatst wordt door een derde.

Neutrale houding

De uitspraak in de matrassenranking-zaak lijkt aan te sluiten bij eerdere rechtspraak over de aansprakelijkheid van online tussenpersonen. Opnieuw blijkt dat de ‘tussenpersoon’, de dienstaanbieder in dit geval, aansprakelijkheid weet te voorkomen door een neutrale houding aan te nemen en zich zo min mogelijk te mengen in de wijze waarop gebruik wordt gemaakt van de diensten.

__________________________________________

[1] Duitse Hooggerechtshof 26 januari 2023, zaak I ZR 27/22.
[2] Sectie 8 lid 2 van de Duitse Wet op Oneerlijke Mededinging (Gesetz gegen den unlauteren Wettbewerb – UWG), de implementatie van Richtlijn 2005/29/EG.
[3] HvJ EU 23 maart 2010, ECLI:EU:C:2010:59 (Google France).
[4] HvJ EU 12 juli 2011, ECLI:EU:C:2011:474 (L’Oréal/eBay) en HvJ16 juli 2015, ECLI:EU:C:2015:485 (Coty Germany/Amazon).
[5] HvJ EU 22 december 2022, ECLI:EU:C:2022:1016 (Christian Louboutin/Amazon).

Kenmerkend newsletter

Dit artikel maakt deel uit van Kenmerkend, de nieuwsbrief van NLO Shieldmark. In deze driemaandelijkse nieuwsbrief leest u interessante artikelen over merken & modellen en het laatste nieuws van NLO Shieldmark. Wilt u op de hoogte blijven? Schrijf u dan in voor onze nieuwsbrief!