close icon-linkedin icon-twitter icon-facebook icon-mail icon-google-plus icon-search icon-phone icon-instagram
Wat zoekt u?
corona test
Artikel 2 nov 2022

Uitgetest na slaafse nabootsing?

Geschreven door Timo Buijs
In een recente kortgedingprocedure bepaalde de rechter dat de slogan “alleen nog even spugen” een ‘slaafse nabootsing’ is van de slogan “alleen nog even testen”. De slogans werden gebruikt door respectievelijk ‘Spoedtest’ / ‘Spoedtest.nl’ (hierna: spoedtest c.s.) en ‘Spoedtestcorona’ in relatie tot – de naam zegt het al – het afnemen van coronatesten.

Slaafse nabootsing

Slaafse nabootsing is het onrechtmatig ‘kopiëren’ van een product of ander onderscheidingsteken. Het uitgangspunt van het intellectuele eigendomsrecht is dat er zonder (geregistreerd) IE-recht in principe geen bescherming (meer) is. Maar nabootsen van een product of ander onderscheidingsteken is onrechtmatig als dit onnodig gebeurt en deze nabootsing verwarring wekt. Er is dan sprake van een onrechtmatige daad, dat zijn grondslag vindt in het Burgerlijk Wetboek. Het is bij het onrechtmatig nabootsen van een product wel van belang dat het nagebootste product of onderscheidingsteken een zogenoemd ‘eigen gezicht’ op de markt heeft. Het product moet zich in uiterlijke verschijningsvormen onderscheiden van andere producten.

Nabootsing slogan

In de kortgedingprocedure tussen de slagzinnen “alleen nog even testen” en “alleen nog even spugen” stelde Spoedtest c.s. dat Spoedtestcorona inbreuk maakt op de volgens haar door het auteursrecht  beschermde slogan “alleen nog even testen” en/of dat sprake is van slaafse nabootsing door gebruik van de slogan “alleen nog even spugen”.

Inbreuk auteursrecht?

De eerste vraag die moet worden beantwoord, is of de slagzin “alleen nog even testen” voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Het korte antwoord is nee. Bij de slogan “alleen nog even testen” zijn namelijk onvoldoende creatieve keuzes gemaakt, aldus de rechter. De woorden “Alleen nog even” hebben in de Nederlandse taal een gangbare betekenis (vergelijkbaar met “Eerst nog even” of “Alleen nog ff”). Een dergelijke zin kan geen eigen intellectuele schepping zijn. Daarnaast valt een persoonlijk stempel van de auteur niet in die zin te ontwaren. De toevoeging van het even gebruikelijke woord "testen" verandert daar niets aan.

Ondanks dat “alleen nog even testen” een pakkende slogan is, vormt het geen eigen intellectuele schepping en wordt het dus niet beschermd door het auteursrecht.

Slaafse nabootsing is het onrechtmatig ‘kopiëren’ van een product of ander onderscheidingsteken

Slaafse nabootsing?

De slaafse nabootsingvordering wordt door de rechter wel aangenomen. Dit volgt uit het feit dat de slogan “alleen nog even testen” een eigen plek in de markt heeft verkregen door de verschillende reclamecampagnes van Spoedtest c.s. met de slagzin. Zo besteedde zij € 19 miljoen euro alleen al aan Google-advertenties, wat een grote naamsbekendheid heeft opgeleverd. De slogan kreeg hierdoor een eigen gezicht op de markt.

Ten tweede heeft Spoedtestcorona onvoldoende afstand genomen om zodoende verwarring tussen de slogan van Spoedtest c.s. en haar slogan te voorkomen. Met “spugen” wordt het afnemen van een speekseltest bedoeld en dat is ook een vorm van testen, aldus de rechter.

De woorden in de boodschap “Alleen nog even” kunnen op verschillende manieren worden uitgedrukt. Om in de klassieke bewoordingen van de Hoge Raad te blijven: “Spoedtestcorona is tekortgeschoten in haar verplichting om verwarring te voorkomen, daar zij ook voor een iets andere tekst had kunnen kiezen die de doeltreffendheid van de boodschap niet zou aantasten. Spoedtestcorona heeft dus niet alles gedaan wat redelijkerwijs mogelijk en nodig is om te voorkomen dat gevaar voor verwarring zou ontstaan. Door dit na te laten heeft Spoedtestcorona onrechtmatig gehandeld tegenover Spoedtest c.s.

Aanvullende beschermingsgrond

Dat er bij zaken over productvormgeving beroep wordt gedaan op meerdere rechtsgronden is gebruikelijk. Vaak stelt de eiser dat inbreuk wordt gemaakt op haar intellectuele eigendomsrechten (meestal auteursrecht en modellenrecht) en dat er sprake is van een onrechtmatige daad. Meer concreet wordt gesteld dat een andere partij haar product(vormgeving) ‘slaafs nabootst’. De toepassing van slaafse nabootsing op andere onderscheidingstekens - zoals een slogan - komt minder vaak voor, maar dit neemt niet weg dat het een passend middel kan zijn voor ondernemingen wiens ‘huisstijl’ of ‘corporate identity’ wordt nagevolgd, met name als daar veel in is geïnvesteerd en enige naamsbekendheid is verworven.

Het leerstuk van de slaafse nabootsing fungeert als aanvullende beschermingsrond. Deze grondslag kan uitkomst beiden als niet wordt voldaan aan de beschermingsvoorwaarden van een van de klassieke intellectuele eigendomsrechten, maar er wel sprake blijkt te zijn van een onrechtmatige handeling. 

 

 

Kenmerkend nieuwsbrief

Dit artikel maakt deel uit van Kenmerkend, de nieuwsbrief van NLO Shieldmark. In deze driemaandelijkse nieuwsbrief leest u interessante artikelen over merken & modellen en het laatste nieuws van NLO Shieldmark. Wilt u op de hoogte blijven? Schrijf u dan in voor onze nieuwsbrief!

Aanmelden

Kenmerkend artikelen